Cách làm mứt hoa hồng đơn giản (mứt bụp giấm, atiso đỏ)

Trong một lần ghé thăm Đà Lạt, đoàn người chúng tôi được chào mời một món mứt nổi tiếng ở xứ này, đó là mứt hoa hồng.

Có lẽ, điều đầu tiên làm những người con miền Nam hết sức ngạc nhiên, đó là “hoa hồng cũng làm mứt được sao?”. Mãi cho đến khi lấy miếng mứt ăn thử và thấy các cánh của nó thật dày, không giống cánh hoa hồng thì chúng tôi mới bỡ ngỡ và được biết rằng: mứt này làm từ hoa atiso đỏ (khác với cây atiso thực thụ – tức atiso xanh).

Vài nét về atiso đỏ (bụp giấm)

Hoa atiso đỏ – ở một số nơi còn gọi là hoa hồng (nên mới có tên gọi “đặc sản mứt hoa hồng Đà Lạt”), “hoa đay Nhật”, “hoa bụp giấm” hay một cái tên diễm lệ hơn: “lạc thần hoa”. Cây có tên khoa học là Hibiscus sabdariffa (1).

Vâng, nếu nói atiso đỏ thì nhiều người ở miền Nam sẽ không biết nó là hoa gì, thế nhưng, nếu nói cây “bụp giấm” thì người ta “à” ngay: thì ra là “cây giấm”, “trái giấm” để nấu canh chua (vì nấu canh chua thay cho giấm mà lại có họ hàng Bông bụp nên được gọi là “bụp giấm”).

Có một điều ít ai để ý là phần được dùng nấu canh chua hay làm mứt của cây bụp giấm, có màu đỏ tía ấy, vốn không phải là hoa mà là lá đài phình to và phát triển thành (tuy nhiên, vì nó có dạng bung xòe như hoa nên thường bị gọi nhầm). Và đúng như tên gọi, nó chua như giấm!

Mặc dù vậy, vì có màu sắc và hình dáng đẹp mà bụp giấm được ứng dụng tuyệt vời trong món mứt hoa hồng, bởi độ chua đã được tẩm đường và ăn hoài không ngán. Đặc biệt, khi ăn mứt này, bạn không hề cảm thấy nóng trong người như các món mứt khác. Đây có lẽ là tin đáng mừng cho những chị em phụ nữ thích đồ ngọt vào dịp Tết.

Cách làm mứt hoa hồng (mứt bụp giấm)

Ai đã từng trồng hay hái hoa bụp giấm sẽ biết rằng: cây này cho rất nhiều hoa và quả, hầu như mỗi nách lá là mỗi quả. Thế nhưng, cây bụp giấm lại rất dễ bị rệp sáp và nhiều trường hợp rệp bám kín cả quả, cả cây.

Chính vì vậy, cách làm mứt hoa hồng (bụp giấm) không khó, chỉ khó ở khâu lựa chọn hoa (lá đài) sao cho sạch, an toàn. Để làm mứt hoa bụp giấm (mứt hoa hồng), bạn cần chuẩn bị:

• Các lá đài tươi: Lựa quả sạch, thu hái rồi dùng dao hoặc tay gọt tách phần lá đài riêng ra (chỉ dùng phần đài màu đỏ). Khi tách, bạn cầm dao xoay tròn theo cuống là ra, nếu làm vỡ nát thì miếng mứt sẽ không đẹp (lá đài tươi rất giòn nhưng khi thành mứt lại dai). Liều lượng: tùy theo nhu cầu, thường là 1 kg.

• Đường cát (nếu dùng cho 1 kg hoa thì cần khoảng 700 g đường).
• 1 keo thủy tinh vừa đủ to để đựng.

Các bước làm mứt như sau:

• Bước 1: Tách các lá đài ra và rửa sạch, để cho ráo nước hoàn toàn.
• Bước 2: Cho bụp giấm vào keo thủy tinh rồi rải đường vào, cứ một lớp bụp giấm thì một lớp đường, sau đó lắc đều.
• Bước 3: Để keo thủy tinh ở chỗ thoáng mát khoảng ba ngày cho thấm đường (có thể để trong ngăn mát tủ lạnh), sau đó lấy ra cho vào chảo và ngào bằng lửa nhỏ.
• Bước 4: Khi thấy các lá đài hóp lại, mềm và dai hơn, ta tiếp tục ngào cho đến khi miếng mứt bắt đầu hơi cứng thì tắt bếp, gắp ra dĩa.
• Bước 5: Cuối cùng, khi thấy mứt nguội, ta cho vào keo thủy tinh hay keo nhựa để dùng dần (bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh là tốt nhất vì khi lấy ra ăn, mứt sẽ lạnh lạnh rất ngon) (2).

Riêng với phần nước đường sánh lại sau khi ngào mứt, bạn có thể chắt riêng trong keo để làm nước si rô (pha uống cùng nước đá). Nước này chua ngọt, có màu đỏ sánh như màu pha từ trái si rô vậy, rất thơm ngon!