Bột hoạt thạch giúp giải độc cho da và những lưu ý khi dùng

Có một loại bột không dùng để ăn, không tan trong nước và axit cũng khó có thể phá hủy nó, đó là bột hoạt thạch. Vâng, bạn đã nghe qua loại bột này bao giờ chưa?

Bột hoạt thạch chính là một loại dược liệu được nghiền mịn từ đá hoạt thạch – dạng khoáng chất có màu trắng mịn và có tên khoa học là Talcum. Khi dùng làm thuốc, nó còn được gọi là “ngạnh hoạt thạch” (để chỉ tính cứng ngạnh của nguyên khối) hoặc “hoạt thạch phấn” (vì vị thuốc này đa phần được dùng dưới dạng bột) (1) (2).

Đặc tính nổi trội của bột hoạt thạch

Nói về hoạt thạch là nói đến loại dược liệu đặc biệt với các đặc tính sau:

1. Có khả năng hút độc, nhất là chất độc ở da. Khi thoa loại bột này, da bạn sẽ khô thoáng và được thải độc vì bột này vốn không tan trong nước nhưng có thể hút nước và không gây kết dính.
2. Có khả năng gây độc khi dùng thường xuyên vì khi đi vào cơ thể, hoạt thạch có thể gây nên các u ở ruột và âm đạo. Vì vậy, để tránh tác động này, người dùng chỉ nên dùng bột ở ngoài da khi có nhu cầu thực sự (trong thời gian ngắn) và nếu dùng để uống thì phải hỏi thêm ý kiến của thầy thuốc (khi nấu thì phải gói trong túi vải) (1) (3).

Phương thuốc làm đẹp có dùng bột hoạt thạch

Bột hoạt thạch có thể giúp làm đẹp, bạn có tin không? Có đấy nhé. Trong Đông y còn ghi chép lại bài thuốc dùng hoạt thạch và các nguyên liệu khác để tán thành bột giúp da mặt trắng và sáng bóng như sau:

• Chuẩn bị: bạch chỉ, đậu xanh và bột hoạt thạch, liều lượng bằng nhau (bạn mua mỗi loại 6 chỉ là vừa).
• Thực hiện: lấy hạt đậu xanh giã cho bể ra rồi cho vào máy xay cùng với bạch chỉ, xay cho mịn nhuyễn rồi trộn với bột này để dùng dần. Mỗi ngày, sau khi rửa sạch da mặt, các bạn lấy một ít bột này thoa lên da rồi xoa xoa cho nó lan đều (4).
• Kết quả: sau khi thoa bột này, bạn sẽ có cảm giác da mặt khô thoáng và mịn màng (cả bàn tay thoa cũng mịn màng, mềm mại). Với những người bị mụn hay da bị viêm nhiễm thì dùng bột này cũng có tác dụng kháng viêm rất tốt.

Công dụng làm thuốc của bột hoạt thạch

1. Hoạt thạch làm phấn bôi da

Nhờ đặc tính hút ẩm và làm cho da mau khô, trơn láng mà bột hoạt thạch còn được y học hiện đại dùng để sản xuất các loại phấn bôi da. Trong một vài trường hợp, nó còn được dùng làm bao thuốc viên vì khả năng chống dính.

Khi chạm vào bột này, bạn sẽ có một cảm giác rất nhẹ, mịn nhuyễn và trơn láng (2).

2. Điều trị sốt và tiểu tiện đỏ

Trong y học cổ truyền, hoạt thạch thường được dùng ở dạng thuốc uống với nhiều công dụng. Trong đó, để giúp hạ sốt, điều trị tiểu tiện khó và nước tiểu đỏ thì có thể dùng như sau:

• Chuẩn bị: hỗn hợp bột cam thảo Bắc và bột hoạt thạch theo tỉ lệ 1 g cam thảo Bắc : 6 g hoạt thạch.
• Thực hiện: trộn hai vị trên lại rồi chia thành nhiều lần uống, mỗi lần uống thì lấy 4 g bột hòa với nước nóng, đợi cho nước nguội lại thì uống (ngày uống 1 lần) (2).

3. Điều trị viêm ruột, tiêu chảy, háo khát và tiểu tiện khó

• Chuẩn bị: 2 g hoàng bá, 2 g cam thảo bắc và 2 g thủy phi hoạt thạch.
• Thực hiện: tán các vị trên thành bột rồi trộn lại, sau đó chia thành 3 lần uống trong ngày (2).

4. Điều trị viêm niệu đạo và tiểu buốt do sỏi bàng quang

• Chuẩn bị: bột hoạt thạch, từ 10 – 15 g theo chỉ định của thầy thuốc.
• Thực hiện: cho bột vào túi vải rồi sắc lấy nước uống trong ngày (2).

Đối tượng không được dùng hoạt thạch

• Phụ nữ có thai không được dùng (2).
• Những người âm hư mà không có thấp nhiệt cũng không dùng (vì hoạt thạch có tính hàn) (2).
• Những người tỳ hư, khí nhược hoặc bị nhiệt bệnh làm tổn thương tân dịch thì không nên dùng (3).
• Những người mắc chứng hoạt tinh không được dùng (3).