Vào đầu mùa hè nhiệt độ đang dần tăng cao, đông y cho rằng thay đổi về khí hậu chính là sự phản ánh của âm dương ngũ hành – dương khí đang tăng dần và âm khí đang dần giảm, vì vậy mà sức khoẻ của chúng ta cũng có sự xáo trộn theo quy luật này, nếu không biết cân bằng cơ thể theo quy luật âm dương ngũ hành cơ thể của chúng ta rất dễ sinh bệnh. Vậy bạn đã biết mùa hè nên ăn gì, uống gì tốt cho sức khoẻ chưa ?
Mùa hè hãy chú ý đến sức khoẻ trái tim
Cơ thể của chúng ta bao gồm năm tạng: tâm (tim), can (gan), tỳ (lá lách), phế (phổi), thận. Trong đó tâm tức tim thuộc gam dương, vào mùa hè tạng tâm hoạt động mạnh nhất do nhiệt độ quá cao sẽ làm cho khí huyết bị đốt cháy, tâm khí dễ tiêu tán, tâm hoạt động quá mức. Dẫn đến ở một số người, đặc biệt là người già yếu, có bệnh nền thường xuất hiện các triệu chứng như đánh trồng ngực, khó thở, lo lắng, đau thắt ngực thậm chí là nhồi màu cơ tim rất nguy hiểm. Vì vậy, việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống vào mùa hè để giữ gìn sức khỏe là đặc biệt quan trọng.
Mùa hè hãy chú ý hơn đến giấc ngủ
Buổi tối: Nên đi ngủ trước 23 giờ hàng ngày, đông y cho rằng vào 23 giờ khi âm khí đang đạt cực thịnh và dương khí suy yếu, nên đi ngủ để dưỡng khí dương.
Buổi trưa: Buổi trưa từ 11 giờ đến 13 giờ trong ngày, là thời điểm dương khí cực thịnh, âm khí bắt đầu sinh ra, chỉ cần chợp mắt khoảng nửa tiếng có thể giải tỏa mệt mỏi trong một ngày dài, giúp cơ thể cân bằng năng lượng, chuyển hóa âm dương, không những tránh được cái nóng do thời tiết mà còn có tác dụng giải tỏa mệt mỏi, bồi bổ tinh thần, nâng cao hiệu quả làm việc. Nhưng thời gian ngủ trưa không nên quá dài, nếu không sau khi tỉnh dậy sẽ đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, ảnh hưởng đến giấc ngủ buổi tối.
Mùa hè nên ăn gì ?
1. Tăng cường ăn trái cây
Mùa hè cơ thể dễ đổ mồ hôi, nên hãy chú ý đến các thực phẩm, nước uống có tác dụng thanh nhiệt, bồi bổ cơ thể, dưỡng âm, bổ sung nước cho cơ thể.
Các loại thực phẩm có thể thanh nhiệt, bồi bổ cơ thể có thể lựa chọn ăn trong những ngày nắng nóng mùa hè như: dưa hấu, mận hậu, dâu tây, cà chua, đào, chè đậu đen và các loại trái cây tươi khác.
2. Giảm đắng, tăng cay để dưỡng phổi
Đắng vào tim, cay vào phổi, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có đắng dễ gây ra kích thích chức năng tim hoạt động quá mức, làm ảnh hưởng tới phổi.
Ăn nhiều thực phẩm có vị cay có thể giúp bảo vệ phổi. Theo “Bản thảo cương mục” và “Thực liệu bản thảo” ghi chép, những loại thực phẩm như nhân sâm, khổ qua, cúc, trần bì, phật thủ, hạt đào… đều có vị đắng. Trong khi đó rau cải, tiêu, hành tây, trà xanh, gừng tươi, hạt dẻ, cần tây… đều có vị cay. Sử dụng những loại thực phẩm có vị cay phù hợp cũng có thể giúp loại bỏ khí nóng vào mùa hè.
Những vận động mạnh vào mùa hè thường khiến cơ thể tiêu thụ nhiều năng lượng, khiến tim chưa kịp hồi phục. Những thực phẩm có tính chất cay, vị chua rất tốt cho tim, giúp ổn định hoạt động của tim, đồng thời hạn chế cơ thể tiết quá nhiều mồ hôi, ví dụ như chanh, ô mai, hạt táo, quả lựu đỏ, cam, kiwi và rau đay…
Mùa hè nên uống gì ?
1. Đồ uống nên dùng vào mùa hè
Mùa hè nóng bức, cơ thể chúng ta thường mất nước nhanh chóng và cần phải bổ sung nước đầy đủ để duy trì sức khỏe. Ngoài nước uống thông thường, có một số loại đồ uống khác cũng rất tốt cho sức khoẻ trong mùa hè, như:
- Nước ép trái cây tươi: Trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa cực kỳ tốt cho sức khỏe. Nước ép trái cây tươi không chỉ giúp bổ sung nước và chất dinh dưỡng cho cơ thể, mà còn giúp giảm căng thẳng, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
- Nước dừa tươi: Nước dừa tươi là một loại đồ uống rất tốt cho sức khỏe trong mùa hè. Nước dừa chứa nhiều kali, magie và chất dinh dưỡng khác, giúp bổ sung nước và khoáng chất cho cơ thể, đồng thời giúp giải nhiệt và giảm cảm giác khát.
- Trà thanh nhiệt: Các loại trà thanh nhiệt thiên nhiên chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất chống viêm, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, trà thanh nhiệt còn giúp cải thiện cân nặng và tăng cường chức năng não, mát gan giải độc và làm dịu mát cơ thể trong những ngày hè. Những loại trà, thảo dược có tác dụng thanh nhiệt giải độc nên dùng gồm: Trà cỏ máu, trà xạ vàng, trà kỷ tử….
- Nước cam: Nước cam chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và tăng cường hệ miễn dịch. Nước cam còn giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức đề kháng.
2. Đồ uống hạn chế dùng trong mùa hè
Đồ uống là thứ mà chúng ta tiêu thụ nhiều nhất vào mùa hè. Vì vậy ngoài chú ý đến thực phẩm, chúng ta cũng nên chú ý lựa chọn các loại đồ uống thích hợp cho cơ thể vào mùa hè.
Mùa hè, nên hạn chế uống các loại đồ uống có cồn, đường và caffeine như bia, rượu, nước ngọt có ga, cà phê, trà đen và nước ngọt có đường. Những loại đồ uống này có thể làm tăng nồng độ đường trong máu và gây ra tình trạng mất nước do tác động của chúng đến hệ thống thận.
Ngoài ra, cũng nên tránh uống nước đá quá lạnh hoặc đồ uống quá ngọt, vì chúng có thể gây kích thích đường ruột và gây ra khó tiêu hóa. Thay vào đó, nên uống nước trái cây tươi, nước ép trái cây, nước hoa quả không đường, sữa đặc và nước dừa, vì chúng là các loại đồ uống giàu dinh dưỡng, có thể giúp cung cấp nước và khoáng chất cho cơ thể.
Tăng vận động vào mùa hè
Vào mùa hè tập thể dục vừa phải có lợi cho việc khai thông khí huyết, nâng cao khí dương và tăng cường sức mạnh cho cơ thể. Nhưng cần lưu ý rằng tất cả các hoạt động nên được thực hiện trong chừng mực, không nên hoạt động quá sức.
- Luyện tập thể dục vào buổi sáng hoặc buổi tối: Tránh luyện tập thể dục trong khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 3 giờ chiều vì đó là thời gian nhiệt độ cao nhất trong ngày. Nên luyện tập vào buổi sáng sớm hoặc buổi tối để tránh thời tiết nắng nóng.
- Lựa chọn các hoạt động thể thao phù hợp: Chọn các hoạt động thể thao nhẹ nhàng như bơi lội, đi bộ, đạp xe hoặc yoga để giúp giảm bớt căng thẳng và cân bằng sức khỏe tinh thần.
- Đối với người già, người ốm yếu, bệnh nhân béo phì… đi bộ cũng là một phương pháp tập luyện tốt, không tốn quá nhiều sức và ít gây áp lực lên thắt lưng và khớp gối. Nếu bạn chọn đi bộ dưới bóng cây hoặc bên sông, nhiệt độ sẽ không quá cao sẽ giúp bạn thư giãn rất tốt cho tinh thần và sức khoẻ.