Ở nước ta, ngoài cây lục lạc thì còn có cây lục lạc lá ổi dài và hơn 10 loài khác cùng chi Lục Lạc được dùng làm thuốc.
Vâng, cái tên lục lạc lá ổi dài được gợi ý từ hình dáng lá của nó: trông như lá ổi với các đường gân đối xứng nhưng phiến lá dài hơn.
Được biết, đây là cây thuốc có nhiều công dụng, từ điều trị các bệnh ngoài da cho đến các bệnh về nội tạng, xương khớp. Vậy, cách dùng cây này như thế nào và có cần lưu ý gì không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nhé!
Đặc điểm cây lục lạc lá ổi dài
Cây lục lạc lá ổi dài có tên khoa học là Crotalaria assamica, thuộc họ Đậu và thường cao không quá 4m. Cành non của cây có lông, phiến lá thon nhọn ở gốc và mặt dưới có lông (2).
Hoa của cây mọc thành chùm, có màu vàng và trông như hoa của nhiều loại cây họ Đậu khác (1) (2).
Công dụng làm thuốc của cây lục lạc lá ổi dài
Theo y học cổ truyền thì cả cây lục lạc lá ổi dài đều giúp lợi tiểu, hạ huyết áp và lọc máu. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai không được dùng.
Trong từng trường hợp, người ta sẽ dùng rễ, hạt hoặc lá để điều trị các bệnh khác nhau (2).
Hạt
Hạt của cây lục lạc lá ổi dài có công dụng cầm máu, sát khuẩn, tiêu viêm, lợi tiểu và tiêu thũng (trong hạt có hoạt chất kháng thũng nham). Ngoài ra, với trường hợp ung da, dân gian còn lấy hạt của cây giã nát thành bột, trộn thêm tí muối rồi đắp lên (giúp sát khuẩn, tiêu viêm) (2).
Rễ
Rễ cây có tác dụng lợi tiểu, khư phong, trừ thấp,vì vậy, nó thường được dùng điều trị viêm đường tiết niệu, sỏi bàng quang, cam tích và phong thấp đau xương.
Cách dùng: sắc uống từ 15 – 30 g mỗi ngày.
Món ăn điều trị bệnh từ rễ: Rễ cây còn được dùng điều trị cao huyết áp bằng phương pháp “dược thiện” – nấu thành món ăn. Cách nấu như sau: lấy 60 g rễ cây tươi, rửa sạch, cắt nhỏ ra rồi hầm với thịt lợn và chia thành hai lần ăn trong ngày (ăn như các món thông thường, tuy nhiên, khi nấu bạn không nên cho muối vì muối sẽ làm tăng huyết áp) (2).
Lá
Lá của cây này thường được dùng ngoài da để điều trị mụn nhọt và viêm mủ da (bằng cách lấy lá tươi giã nát, cho thêm chút mật ong rồi thoa, đắp lên) (2).
Phân biệt lục lạc lá ổi dài
Ngoài cây lục lạc lá ổi dài được đề cập trong bài viết này thì ở nước ta còn có:
- Cây lục lạc lá ổi tròn (Crotalaria spectabilis), lá như lá ổi nhưng đầu lá tròn hơn, phiến lá cũng tương đối ngắn (loại này thường được dùng điều trị ghẻ và lở ngứa).
- Cây lục lạc lá hẹp (Crotalaria montana, hay còn gọi là cây lục lạc núi), rễ cây được dùng điều trị nhức lưng và toàn cây được dùng điều trị vàng da do viêm gan.
- Cây lục lạc lá bắc (Crotalaria bracteata), rễ cây được dùng với công dụng thanh nhiệt giải độc, điều trị viêm đường tiết niệu, viêm bàng quang…
- Cây lục lạc không cuống (Crotalaria sessiliflora), toàn cây được dùng điều trị ung thư não, chóng mặt, ung thư thực quản… (sắc uống từ 15 – 50 g mỗi ngày).
- Cây lục lạc đài dài (Crotalaria calycina), rễ và thân cây có tác dụng viêm viêm, giảm ho, lợi tiểu và điều trị viêm thận…
- Cây lục lạc bốn cạnh (Crotalaria tetragona), rễ và cả cây được dùng điều trị đau bụng.
- Cây lục lạc có cánh (Crotalaria alata), cả cây được dùng điều trị mụn nhọt sưng lở.
- Cây lục lạc bò (Crotalaria prostrata), rễ cây được dùng điều trị rối loạn dạ dày.
- Cây lục lạc ba lá dài (Crotalaria trichotoma), cả cây có công dụng tiêu viêm, thanh nhiệt và tán ứ.
- Cây lục lạc (Crotalaria mucronata, hay còn gọi là cây muồng lá tròn, cây muồng phân), cây này có nhiều công dụng tùy theo bộ phận được sử dụng, tuy nhiên, hạt của cây có độc nên cần thận trọng khi dùng và phụ nữ mang thai cũng không nên dùng.
Ngoài ra còn nhiều loài khác nữa… (2).
Thông tin thêm
Ở Trung Quốc, cây này còn được gọi là “đại trư thỉ đậu” (大猪屎豆) và toàn cây được biết đến với công dụng thanh nhiệt, chỉ thống, trừ thấp (1).
Cho e hỏi đay là cay luc lạc lá ổi tròn phải không