Vài nét về cây đậu nho nhe
Nhìn chung, đặc điểm bên ngoài của cây đậu này khá giống với các loại đậu khác như đậu xanh, đậu đỏ… và thường cao dưới 75 cm (cũng có dạng thân leo). Hạt đậu có màu nâu đỏ mận (tuy nhiên cũng có các loại khác, với các màu khác, chẳng hạn như màu xanh nhạt đục, hạt đậu dài hơn đậu xanh thông thường).
Ở nước ta, đậu nho nhe được trồng nhiều ở Tây Nguyên và các tỉnh phía Bắc (đặc biệt là Cao Bằng nên còn được gọi là đậu Cao Bằng). Cây này có khả năng chịu khô hạn nên cũng dễ chăm sóc (1).
Ăn đậu nho nhe có tác dụng gì?
Đậu này nổi tiếng với độ bùi là vì nó chứa nhiều chất đạm (20,9 %), cao hơn cả đậu đỏ (19,9 %) và đậu đen (1,7 %).
Được biết, hàm lượng chất đạm có trong loại đậu này cao nhất là khi hạt khô và giảm dần khi hạt đậu trương nước, bắt đầu nảy mầm (1) (2). Vì vậy, dân gian hay dùng nấu xôi, làm nhân bánh, nấu chè…
Thông tin thêm
Trong các tư liệu y học ở nước ta thì hạt đậu đỏ (loại hạt nhỏ) còn được gọi là “xích tiểu đậu”. Tuy nhiên, ở Trung Quốc, “xích tiểu đậu” (赤小豆) lại được dùng để chỉ đậu nho nhe, còn “tiểu đậu” (小豆) lại được dùng cho đậu đỏ (để đối sánh với “đại đậu” là hạt đậu nành (大豆)).
Theo trang https://baike.baidu.com/, đậu nho nhe có công dụng lợi tiểu, tiêu thũng, giải độc bài nùng và điều trị cước khí phù thũng (dùng từ 9 – 30 g mỗi ngày, nấu lấy nước uống và có thể ăn cả cái) (3).
- Võ Văn Chi, Từ điển cây thuốc Việt Nam, tập 2, NXB Y học, HN, 2018, trang 894.
- Nguyễn Hữu Quân, Nguyễn Thị Ngọc Lan, Chu Hoàng Mậu, Hàm lượng dinh dưỡng và enzyme của một số giống đậu Nho nhe (Vigna umbellata) thu tại tỉnh Điện Biên, Sơn La và Lai Châu, Tạp chí khoa học nông nghiệp (2019), https://tailieu.vn/doc/ham-luong-dinh-duong-va-enzyme-cua-mot-so-giong-dau-nho-nhe-vigna-umbellata-thu-tai-tinh-dien-bien-2276239.html, ngày truy cập: 29/ 05/ 2021.
- 赤小豆, https://baike.baidu.com/item/%E8%B5%A4%E5%B0%8F%E8%B1%86/984935, ngày truy cập: 30/ 05/ 2021.
- Drying kinetics, physico-chemical properties, antioxidant activity and phenolic composition of foam-mat dried germinated rice bean (Vigna umbellata) hydrolysate, https://ifst.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ijfs.13401, ngày truy cập: 29/ 05/ 2021.