Mẫu lệ (vỏ hàu) ta thường vứt bỏ lại là một vị thuốc quý

• Tên khác: mẫu lệ hay vỏ con hàu, vỏ con hà (Chính là vỏ con hàu phơi khô)…
• Tên khoa học: Ostrea sp (1).
• Tính vị: vị hơi mặn chát, tính hơi hàn.
• Công dụng chính: Điều trị đổ mồ hôi trộm, di tinh, bạch đới, mụn nhọt, bổ thận.

Hàu là loại hải sản rất phổ biến ở nước ta (đất nước có bờ biển dài hàng ngàn km), hiện nay ở nước ta con hàu được người dân đánh bắt qua hai hình thức chính đó là bắt ngoài tự nhiên và nuôi trồng. Nước ta có một số vùng nuôi hàu nổi tiếng như tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận.

Hàu nướng là món ăn ngon, giàu dinh dưỡng, rất tốt cho sinh lý nam giới. Không chỉ vậy theo kinh nghiệm dân gian vỏ hàu (bộ phận mà ta thường vứt bỏ sau khi ăn) còn là một vị thuốc nổi tiếng trong đông y có tên mẫu lệ. Vậy vỏ hàu có những công dụng gì ?

Công dụng của vị thuốc mẫu lệ (Vỏ hàu)

Theo Giáo sư – tiến sỹ khoa học Đỗ Tất Lợi, chủ biên cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” vỏ hàu vị hơi mặn chát, tính hơi hàn, có những công dụng chính như sau (1):

• Điều trị chứng đổ mồ hôi trộm, quá nhiều mồ hôi
• Di mộng tinh (do thận suy yếu)
• Khí hư, bạch đới

Cách dùng mẫu lệ: 8g ~ 10g sắc nước uống hàng ngày, hoặc tán thành dạng bột để sử dụng. Lưu ý, mẫu lệ chữa nhiều canxi và chất hữu cơ, nhưng khi bị nung nóng thì chất hưu cơ sẽ bị phân hủy, vì vậy khi sử dụng làm thuốc bổ thì không nung nóng mẫu lệ tránh mất dược chất quý. Tuy vậy theo kinh nghiệm dân gian, muốn dùng mẫu lệ điều trị ra mồ hôi trộm bằng cách bôi thì cần được nung nóng (1).

Một số bài thuốc có vị mẫu lệ

Điều trị ra mồ hôi trộm, vã mồ hôi đầm đìa khi thời tiết không quá nóng: Long cốt, mẫu lệ (hai vị mỗi loại 10g đem nung cháy), cùng với sinh hoàng kỳ 10g, gạo tẻ 40g. Các vị tán thành dạng bột mịn, trộn đều với nhau, gói buộc bằng vải màn rồi thoa lên vùng da có nhiều mồ hôi (2).

Kết hợp sắc uống điều trị ra mồ hôi trộm với liều dùng: Mẫu lệ 10g, hoàng kỳ và ma hoàng căn mỗi vị khoảng 4g khô. Sắc với khoảng 1 lít nước, đun cạn lấy khoảng 300ml nước uống trong ngày (1) .

Mất ngủ, hồi hộp, tim đập nhanh: mẫu lệ 20g, phục linh 10g, (đẳng sâm, long cốt, bạch thược, sài hồ, hoàng cầm, bán hạ mỗi vị 5g), (cam thảo, quế chi, duyên đơn mỗi vị 3g), sắc với khoảng nước 600ml, đun cạn còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày (3).

Khí hư, bạch đới: Mẫu lệ 5g, hoàng kỳ 5g sắc nước uống hàng ngày, hoặc có thể phơi khô rồi nghiền thành dạng bột mịn hòa nước uống hàng ngày (1).