Dương cam cúc điều trị mất ngủ, bồn chồn do rối loạn thần kinh

Thông thường, khi nói về tinh dầu, chúng ta hay nghĩ đến màu vàng nhạt là màu phổ biến nhất. Tuy nhiên, trên thực tế, có những cây cho cả tinh dầu màu trắng, màu xanh.

Chẳng hạn, chúng ta có thể kể đến tinh dầu dương cam cúc với màu xanh lam hơi thẫm và sở dĩ có được màu này là do tinh dầu của nó có chứa chất chamazulen (1).

Vậy, dương cam cúc là vị thuốc gì, có công dụng gì?

Vài nét về dương cam cúc

Cây dương cam cúc có tên khoa học là Matricaria chamomilla, thuộc họ Cúc. Thân cây thường cao không quá 50 cm, phân nhánh nhiều và phát triển tốt nhất khi được trồng trên đất vôi.

Để nhận dạng dương cam cúc so với các loại cúc khác, bạn có thể dựa vào:

• Hoa: cánh hoa dương cam cúc có dạng hình lưỡi, nhỏ và có màu trắng, xếp đều nhau thành một vòng ở ngoài, bên trong là những ống hoa nhỏ có màu vàng. Hoa có hương thơm đặc trưng.
• Lá: Lá kép hai lần và có dạng lông chim, phiến lá nhỏ (1) (2).

Công dụng làm thuốc của dương cam cúc

Ta có thể lấy cây, hoa và tinh dầu dương cam cúc để làm thuốc (nhưng thường dùng hoa). Tuy nhiên, nếu dùng hoa thì cần lưu ý hái hoa khi còn ở dạng nụ, sau đó phơi âm can cho khô dần (nếu sấy thì chỉ sấy ở nhiệt độ thấp cho khô từ từ, như vậy thì hoa mới giữ được hương thơm và hình dáng đẹp).

Theo y học cổ truyền, dương cam cúc có mùi thơm, tính hàn, không có độc và có các công dụng chính là:

Cách dùng: mỗi ngày, lấy từ 2 – 8 g nụ hoa khô (có khi dùng đến 12 g), nấu lấy nước và chia thành 3 lần uống trong ngày. Với trẻ nhỏ thì chỉ dùng 2 g nụ hoa mỗi ngày và chia thành 3 lần uống (trẻ nhỏ dưới 3 tuổi không được dùng) (1) (2).

Lưu ý khi dùng

• Nếu hãm hoặc nấu thuốc quá đặc thì uống vào sẽ bị buồn nôn.
• Những người cơ địa nhạy cảm, dị ứng với mùi và hoạt chất của các loài hoa cúc thì không nên dùng (đã có báo cáo về tình trạng dị ứng và sốc phản vệ với loài cây này) (1) (2).

Các nghiên cứu về dương cam cúc

• Hoạt tính chống oxy hóa: Theo tạp chí Journal of Medicinal Plants Research, chiết xuất metanol và tinh dầu từ dương cam cúc có tác dụng kháng khuẩn và chống oxy hóa đáng kể (3).
• Hoạt tính chống tăng đường huyết: Theo tạp chí Journal of Natural Medicines, kết quả thí nghiệm trên chuột mắc bệnh tiểu đường cho thấy: chiết xuất ethanolic từ thân, lá và hoa của cây này đều có tác dụng chống đái tháo thường qua cơ chế chống oxy hóa và chống tăng đường huyết sau ăn (4).
• Hoạt tính giảm đau: Theo tạp chí Complementary Therapies in Clinical Practice, dầu dương cam cúc thoa ngoài da có tác dụng giảm đau đáng kể ở bệnh nhân đau khớp gối (viêm thoái hóa khớp gối) (5).
• Hoạt tính giảm lo âu: Theo tạp chí Phytomedicine, kết quả nghiên cứu lâm sàng cho thấy uống chiết xuất dương cam cúc với liều phù hợp có thể giúp giảm lo âu ở những người bị rối loạn lo âu lan tỏa (tương đương với thuốc tiêu chuẩn) (6).