Đó là một buổi sáng đẹp trời, mấy đứa nhỏ quằn nhánh táo trĩu quả rồi bẻ, lặt đến mức trơ trọi. Khi ra về, túi chúng đũng đĩnh những quả táo ta tròn xoe. Thế là vừa đi vừa nhai rồi nhả luôn hạt táo xuống đường.
Một thời gian sau, có vài cây táo mọc lên mà không biết ai là người gieo xuống. Thế là chẳng mấy chốc, bên vệ đường, cây táo vươn ra những cái cành đầy gai và lão nông dân lấy dao ra tỉa bớt. Cứ như thế, cây táo gần gũi đến mức người ta dường như quên đi sự tồn tại của nó, mãi cho đến khi nó ra những cái hoa đầu tiên và kết thành thứ quả tròn xoe, vỏ xanh, ruột mát, thịt giòn.
Thật ra, nói về táo thì có táo Tây, táo Tàu, táo ta… và mỗi loại đều có những công dụng riêng của nó. Nếu như trong các thang thuốc Bắc, bạn thường thấy táo Tàu và trong các bữa tiệc, mâm cỗ; bạn thường thấy táo Tây (quả bom) thì quả táo ta rõ ràng dân dã hơn nhiều.
Vài nét về cây táo ta
Cây táo ta có tên khoa học là Ziziphus mauritiana, thuộc họ Táo (1).
Đây là loại cây dễ trồng nhưng thân nhánh có nhiều gai. Trong đời sống hàng ngày, quả táo già và chín (vẫn có màu xanh hoặc xanh vàng) chủ yếu được ăn tươi như các loại trái cây thông thường. Ngoài cách ăn tươi thì quả táo ta cũng được ngâm rượu uống.
Công dụng của quả táo ta
Quả táo ta có vị chua ngọt nên giúp kích thích sự thèm ăn rất tốt. Theo y học, táo ta khi chín có tính ôn và giúp dưỡng máu huyết và bổ tỳ, ích khí, an thần. Với chị em phụ nữ, ăn táo thường xuyên sẽ giúp dưỡng da, lâu già. Với người lớn tuổi, ăn táo sẽ có tác dụng dưỡng sinh (2).
Cách ngâm rượu táo ta
Rượu táo ta giúp bồi bổ cho người thiếu máu (giúp bổ máu), làm mạnh nội tạng và làm chậm lão hóa. Bên cạnh đó, uống rượu táo còn giúp giảm căng thẳng, làm tinh thần tỉnh táo và sảng khoái hơn (2). Tuy nhiên, những người bị bệnh về gan thì không nên dùng.
Chuẩn bị: 300 g táo ta (chọn quả vừa chín tới), 250 đường và rượu (vừa đủ ngập táo).
Cách ngâm: Lấy táo rửa sạch, lặt bỏ cuống rồi để nguyên quả, sau đó dùng dao rọc nhẹ vài đường lên vỏ quả (để đường, rượu ngấm vào và chất trong quả táo sẽ tiết ra theo đường rọc ấy). Sau đó, cho táo và đường, rượu vào keo, đậy nắp kín và để khoảng 1 tháng (2).
Liều lượng: Mỗi ngày uống 2 ly nhỏ rượu táo (với những người uống rượu mạnh có thể uống gấp đôi hoặc uống 5 ly nhỏ mỗi ngày). Vào mùa hè, bạn có thể cho thêm nước đá vào rượu và uống. Vào mùa đông, bạn có thể lấy rượu hâm nóng rồi uống, như vậy sẽ có tác dụng tốt hơn (2).
Một số bài thuốc từ quả táo
- Điều trị chứng khí tụ ở gan, túi mật (gây viêm túi mật): Lấy 125 g táo, tươi, bỏ hạt rồi cắt nhỏ ra cùng với 300 g rau cần tàu khô (rau cần tây), sau đó cho vào nồi và nấu canh ăn (chia thành ba lần để ăn trong ngày). Với trường hợp cao huyết áp, các bạn cũng có thể dùng món này nhưng thay vì dùng 300 g rau cần tàu khô thì thay thành 650 g rau cần tàu tươi (2).
- Dùng cho người thiếu máu, khí huyết hư: Bài thuốc bao gồm táo, nấm và đường phèn. Với táo ta, các bạn lấy 15 quả tươi (lựa quả gần chín), rửa sạch rồi tách lấy thịt, cho vào tô. Với nấm mèo, các bạn lấy khoảng 20 g, đem ngâm rồi làm sạch, thái nhỏ và với đường phèn thì các bạn tán nhỏ (khoảng 15 g), tất cả cùng cho vào tô, đổ thêm chút nước vào rồi hấp. Sau khoảng một tiếng, các bạn lấy ra và ăn dần trong ngày. Được biết, nấm mèo chứa nhiều chất Sắt nên rất tốt với những người thiếu máu (2).
Lưu ý
- Kiêng kị: Khi ăn táo thì không nên ăn hành vì đôi khi sự kết hợp này sẽ gây cảm giác khó chịu trong bụng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tránh ăn táo cùng lúc với cá vì có thể gây đau lưng, đau bụng (2).
- Đối tượng cần tránh: Người bị giun lãi, nhức răng, ho do nhiệt, có đờm, trướng bụng và đầy hơi nên tránh ăn táo. Bên cạnh đó, trẻ em bị cam tích gây ốm yếu, bụng phình trướng, da dẻ vàng vọt cũng không nên ăn (2).
- Hạt táo ta: Trong một vài trường hợp, nhân hạt táo ta cũng được dùng làm thuốc với tên gọi toan táo nhân. Tuy nhiên, vị toan táo nhân thực thụ, được dùng ở Trung Quốc lại là nhân hạt của cây Ziziphus jujuba Mill var. spinosa (3).