Chứng thận yếu thường gặp phải ở những trường hợp bệnh nhân suy thận giai đoạn đầu, hoặc những người đã điều trị khỏi một số bệnh về chức năng thận như: Viêm cầu thận, viêm thận cấp, viêm bể thận, sỏi thận… nhưng chức năng thận hoạt động vẫn chưa thực sự tốt như người bình thường.
Thận yếu là gì ?
Thận yếu là tình trạng chức năng thận hoạt động không thực sự tốt so với người bình thường với các biểu hiện như: nước tiểu hơi ít, nước tiểu vàng, cơ thể có dấu hiệu nhanh mệt mỏi, tiểu tiện lúc nhiều lúc ít. Tuy nhiên các chỉ số khi xét nghiệm máu và nước tiểu vẫn ở ngưỡng bình thường.
Để giúp cải thiện chức năng thận và chậm lại tiến trình của bệnh đồng thời khôi phục lại hoạt động bình thường cho thận, việc thay đổi chế độ ăn uống, ngủ nghỉ và sinh hoạt là rất quan trọng. Dưới đây là một số kinh nghiệm ăn uống cho người thận yếu bạn nên tham khảo (1):
Chế độ ăn uống
Hạn chế protein: Nên giảm lượng protein trong chế độ ăn hàng ngày, đặc biệt là protein động vật. Protein quá nhiều có thể làm tăng áp lực lên thận và làm chậm tiến trình hồi phục của thận.
Giảm natri: Hạn chế lượng muối trong chế độ ăn để giảm nguy cơ phù nề, tăng huyết áp và giảm lượng chất thải mà thận phải lọc.
Kiểm soát kali và phosphor: Một số người bị suy thận cần hạn chế kali và phosphor trong chế độ ăn. Tránh thực phẩm giàu kali như chuối, khoai lang, cà chua và thực phẩm giàu phosphor như đậu, hạt và sữa.
Uống đủ nước: Uống đủ nước hàng ngày giúp thận hoạt động hiệu quả hơn, nhưng không nên uống quá nhiều, ngoài ra cần đặc biệt chú ý đến chất lượng nguồn nước sạch dung nạp vào cơ thể của bạn.
Tham khảo thêm bài viết “Sự quan trọng của nguồn nước đối với bệnh nhân suy thận”.

Ngủ nghỉ
- Đảm bảo ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc (khoảng 7-9 giờ mỗi đêm) giúp cơ thể phục hồi và duy trì sức khỏe. Thiếu ngủ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả suy thận.
- Tạo môi trường ngủ tốt: Đảm bảo phòng ngủ tối, yên tĩnh và thoải mái để dễ dàng ngủ ngon hơn. Hạn chế sử dụng các thiết bị di động vào buổi tối, nên ngưng sử dụng điện thoại di động trước giờ ngủ khoảng 1 tiếng. Nếu buồn ngủ thì nên đi ngủ ngay để có một giấc ngủ sâu. Giấc ngủ sâu giúp tạng phủ nhanh chóng phục hồi, đặc biệt là chức năng thận.
Sinh hoạt
Tập thể dục: Tập thể dục đều đặn có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng quát, giảm cân và ổn định huyết áp. Hãy chọn các hoạt động phù hợp với sức khỏe và sở thích của bạn, như đi bộ, bơi lội, yoga hay đạp xe. Trước khi bắt đầu một chương trình tập luyện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Hạn chế rượu và thuốc lá: Hút thuốc lá và uống rượu có thể gây hại cho thận và làm chậm quá trình hồi phục. Hạn chế hoặc ngưng hút thuốc và uống rượu để bảo vệ chức năng thận.
Giảm stress: Tìm cách giảm stress trong cuộc sống, như thư giãn, thiền, học kỹ năng quản lý thời gian và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Việc giảm stress có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng quát và chức năng thận.
Theo dõi chức năng thận định kỳ: Đảm bảo thăm khám định kỳ để kiểm tra chức năng thận. Bác sĩ sẽ theo dõi chỉ số chức năng thận của bạn và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.
Tuân thủ điều trị: Nếu bác sĩ kê đơn thuốc hoặc chỉ định liệu trình điều trị, hãy chắc chắn tuân thủ đúng cách để có kết quả tốt nhất.
Quan tâm đến chế độ ăn uống, ngủ nghỉ, sinh hoạt và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp cải thiện chức năng thận cho người bị suy giảm chức năng thận. Đồng thời luôn thảo luận với bác sĩ về các thay đổi lối sống và điều trị phù hợp nhất cho tình trạng sức khỏe của bạn. Việc áp dụng tổng thể các kinh nghiệm trên sẽ giúp hạn chế ảnh hưởng của bệnh lý suy thận đến đời sống hàng ngày (2).
Hạn chế dùng:
Nước ngọt: Nước ngọt có ga và không ga thường chứa đường và calo cao, có thể dẫn đến tăng cân và làm tổn thương thận.
Nước tăng lực: Nước tăng lực thường chứa caffeine, đường và các chất kích thích khác, có thể gây quá tải cho thận, làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh và tăng huyết áp.
Bia và rượu: Bia và rượu có thể gây hại cho thận và làm chậm quá trình hồi phục. Nên hạn chế hoặc ngưng uống rượu để bảo vệ chức năng thận.
Thức ăn chế biến sẵn: Thức ăn chế biến sẵn như đồ hộp, xúc xích, thịt muối thường chứa natri cao, có thể làm tăng huyết áp và gây hại cho thận.
Sữa và sản phẩm từ sữa: Sữa và sản phẩm từ sữa chứa nhiều phosphor, nên hạn chế trong chế độ ăn của người bị suy giảm chức năng thận.

Nên dùng:
Rau xanh: Rau xanh như bắp cải, cải thìa, cải xoăn, rau xà lách có chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể mà không gây áp lực lên thận.
Các loại trái cây có ít kali: Táo, lê, dâu tây, việt quất, và nho là các loại trái cây có ít kali, có lợi cho người bị suy giảm chức năng thận.
Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, yến mạch, gạo lức, quinoa là nguồn tốt của chất xơ và chất dinh dưỡng quan trọng khác.
Các loại protein thực vật: Đậu đen xanh lòng, đậu nành, đậu tương, đậu lăng, hạt chia, quinoa là nguồn protein thực vật tốt, thay thế cho protein động vật.
Chất béo không bão hòa: Chất béo không bão hòa từ dầu ô-liu, hạt chia, hạt óc chó, hạt hướng dương, và cá hồi giúp giảm viêm và tăng cường chức năng thận.
Một số loại thực phẩm có màu đen như: Vừng đen, nho, thịt cá chạch, thịt cá chê đồng, thịt lươn, thịt chim sẻ… là những thực phẩm có tác dụng bổ thận, làm ấm thận rất có lợi cho người bị suy giảm chức năng thận.
Dược liệu hỗ trợ bồi bổ thận: Một số dược liệu có lợi cho thận như bạch truật, sâm cau đen, quả sim rừng, ngũ vị tử, rễ cây sâm đất (hay cây nổ), cây mực…. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc liên hệ trực tiếp Trung tâm cây thuốc quý Hòa Bình qua hotline: 0978784411 trước khi sử dụng các dược liệu này để đảm bảo an toàn.

Lưu ý rằng mỗi người có tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, do vậy bệnh nhân nên thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn phù hợp và an toàn cho tình trạng sức khỏe của mình.
Ngoài ra, đừng quên chia sẻ những kinh nghiệm ăn uống cho người thận yếu và thông tin hữu ích này với bạn bè, người thân cũng như cộng đồng để cùng nhau nâng cao nhận thức về bảo vệ thận. Bằng cách giúp đỡ và hỗ trợ lẫn nhau, chúng ta có thể cùng vượt qua những thử thách mà bệnh lý suy thận mang lại và hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh, đầy năng lượng.
- Kidney-friendly eating plan, https://www.kidneyfund.org/living-kidney-disease/healthy-eating-activity/kidney-friendly-eating-plan, ngày truy cập 01.5.2023[↩]
- Chronic Kidney Disease: Role of Diet for a Reduction in the Severity of the Disease, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8467342/, ngày truy cập 01/5/2023[↩]