Cây bồ công anh Việt Nam còn gọi là rau bồ cóc, diếp hoang, diếp dại, mũi mác, rau lưỡi cày. Đây là một trong số ít những cây thuốc có nhiều lợi ích nhất đối với sức khỏe. Chính vì láy do đó mà bồ công anh còn được mệnh danh là dược thảo điều trị lành mọi bệnh.
Mô tả cây thuốc
Là loại cây nhỏ sống hàng năm, thường cao khoảng 1 – 3 m, thân mọc thẳng, nhẵn, không cành hoặc rất ít cành. Lá cây có nhiều hình dạng, lá và thân có nhựa màu trắng như sữa, vị hơi đắng. Hoa màu vàng hoặc tím.
Phân bố, thu hái và chế biến
- Cây bồ công anh mọc hoang tại nhiều tỉnh miền Bắc nước ta.
- Đây là loại cây rất dễ trồng bằng hạt, mùa trồng vào tháng 3-4 hoặc 9-10, cũng có thể trồng bằng mẩu gốc, sau 4 tháng là có thể thu hoạch được.
- Thường thì nhân dân ta hái lá về dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô để dùng dần, không cần chế biến gì đặc biệt.
Tính vị
Cây bồ công anh có tính mát, vị hơi đắng. Vào cá kinh tâm, can, thận. Có công dụng thanh nhiệt, giải độc, hóa thấp, tiêu viêm.
* Công dụng chính của cây Bồ công anh
- Bồ công anh Việt Nam là một cây vị thuốc kinh nghiệm trong nhân dân để điều trị bệnh sưng vú, tắc tia sữa.
- Rễ cây còn có tác dụng ức chế sự phát triển của khối U, thường dùng làm thuốc điều trị bệnh Ung thư (Đặc biệt là ung thư máu)
- Thường được kết hợp với các cây thuốc nam khác để điều trị bệnh đau dạ dày, ăn uống kém tiêu.
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, hạ đường huyết.
- Giải độc mát gan, lợi mật, tăng bài tiết dịch mật.
- Ngoài ra cây còn được dùng để điều trị mụn nhọt đang sưng mủ, hay bị mụn nhọt.
- Điều trị rắn độc cắn.
Đối tượng sử dụng:
- Bệnh nhân Ung thư (Ung thư gan, ung thư máu, u dạ dày, u vú)
- Bệnh nhân viêm túi mật, polyp túi mật
- Bệnh nhân viêm gan B, men gan cao, suy giảm chức năng gan
- Người bị đau dạ dày
- Người mắc bệnh đường ruột, tiêu hóa kém
- Người bệnh tiểu đường
- Người bị mụn nhọt, xưng đau, rắn cắn.
- Phụ nữ bị tắc tia sữa.
Video về cây bồ công anh
Liều dùng
- Liều dùng hàng ngày khoảng 20-40 g lá tươi hoặc 10-15 g lá khô (hay cành và lá khô).
- Ta có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác như ( Lá khôi, chè dây, khổ sâm ).
- Thường dùng dưới dạng thuốc sắc có thêm đường cho dễ uống.
- Nếu dùng giã nát đắp ngoài thì không kể liều lượng.
Cách dùng cây bồ công anh Việt Nam
Dưới đây là những cách dùng cây bồ công anh dựa theo kinh nghiệm dân gian:
- Hỗ trợ điều trị Ung thư: Rễ bồ công anh 20g, lá bồ công anh 20g, cây xạ đen 40g sắc với 1 lít nước uống hàng ngày
- Điều trị sưng vú, tắc tia sữa: Lấy 20g lá bồ công anh khô đun nước uống hàng ngày. Hoặc lấy 30-40g lá bồ công anh tươi, rửa sạch, thêm ít muối, giã nát, vắt lấy nước uống, còn bã dùng đắp lên nơi vú sưng đau. Thường chỉ dùng 2-3 lần là đỡ.
- Điều trị ăn uống kém tiêu, hay bị mụn nhọt: lá bồ công anh khô 10-15 g; nước 600 ml (khoảng 3 bát con); sắc còn 200 ml (1 bát) (có thể đun sôi kỹ và giữ sôi trong vòng 15 phút); uống liên tục trong vòng 3-5 ngày, có thể kéo dài hơn.
- Điều trị đau dạ dày:Lá bồ công anh khô 20g, khôi tía khô 15g, khổ sâm khô 10g. Đun với khoảng 1 lít nước, đun sôi nhỏ lửa đến khi cạn còn khoảng 400l thì chắt nước uống trong ngày. Uống 10 ngày, nghỉ 3 ngày, sau đó kiên trì quay vòng uống như trên đến khi khỏi. ( Theo Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004)
- Điều trị mụn nhọt, rắn độc cắn: Sau khi hút hết độc tố, lấy lá bồ công anh tươi giã nát, thêm chút muối đắp lên vùng da có mụn (da bị rắn cắn) rồi buộc lại bằng vải mỏng. Mỗi ngày một lần, làm cách trên liên tục trong 1 tuần.
- Điều trị viêm túi mật, polyp túi mật: Dùng lá bồ công anh phơi khô 30g/ngày pha nước uống hàng ngày như trà.
- Tiểu đường: Dùng 35g cây khô hãm nước uống hàng ngày.
Lưu ý:
Người tỳ vị hư hàn, thường hay bị đi ngoài phân lỏng không nên dùng.
Mua cây bồ công anh ở đâu ? Địa chỉ bán cây bồ công anh ?
Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Trang 73, 74.
Ngày tham khảo 23.11.2014
2. Antidiabetic Dimeric Guianolides and a Lignan Glycoside From Lactuca Indica
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pubmed/12762795-antidiabetic-dimeric-guianolides-and-a-lignan-glycoside-from-lactuca-indica/?from_term=Lactuca+indica&from_pos=6
Ngày truy cập 21.2.2019
3. Lactuca Indica Extract Interferes With Uroepithelial Infection by Escherichia Coli
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pubmed/21497191-lactuca-indica-extract-interferes-with-uroepithelial-infection-by-escherichia-coli/?from_term=Lactuca+Indica&from_sort=date&from_pos=10
Ngày truy cập 21.2.2019
4. Systemic and local injections of lupeol inhibit tumor growth in a melanoma-bearing mouse model
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pubmed/24649001/?from_term=Lactuca+Indica&from_sort=date&from_pos=6
Ngày truy cập 21.2.2019
5. Isolation of quinic acid derivatives and flavonoids from the aerial parts of Lactuca indica L. and their hepatoprotective activity in vitro.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pubmed/18029179/?from_term=Lactuca+Indica&from_sort=date&from_page=2&from_pos=2
Ngày truy cập 21.2.2019
6. Induction of apoptosis by the Lactuca indica L. in human leukemia cell line and its active components.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pubmed/17295517/?from_term=Lactuca+Indica&from_sort=date&from_page=2&from_pos=4
Ngày truy cập 21.2.2019
Nguyễn Tâm –
Xin nhà thuốc cho hỏi: Anh tôi bị ung thư gan có dùng bồ cong anh được không?
Caythuoc.org (Dược sĩ) –
Chào bạn.
Ung thư gan hoàn toàn có thể dùng cây bồ công anh, tuy nhiên đối với bệnh ung thư gan chỉ dùng nguyên bồ công anh là chưa đủ, cần dùng kết hợp thêm nhiều thảo dược khác để tăng cường hiệu quả hỗ trợ điều trị ung thư gan của bài thuốc.
Vì vậy, trước khi sử dụng, bạn hãy liên hệ Trung tâm cây thuốc quý Hoà Bình qua hotline 0978784411 để được tư vấn kỹ hơn về liều dùng cách dùng và để nhà thuốc biết được tình trạng bệnh của anh bạn, đảm bảo rằng bài thuốc không tương tác với thuốc mà bệnh nhân đang sử dụng và an toàn cho sức khỏe của người bệnh.